Doğası gereği Derin Webin boyutunu hesaplamak oldukça zor olsa gerek. Sadece en iyi üniversitelerden çeşitli araştırmacıların çalışmalarına gore Deep Web,  – Feysbuk, Wikipedia, Haber siteleri gibi- düzgüsel web içeriklerinin % 1’inden daha azını oluşturmaktadır.

Düzgüsel Webde gezinirken hakkaten yüzeyde yüzüyorsunuzdur. Sadece aşağıya kısaca Deep Webe giriş yaptığınızda bir çok insanoğlunun asla görmediği trilyonlarca sayfa -aslında dipsiz bir kuyu- bulunmaktadır. Burada can sıkan istatistiklerden satılık insan vücudu parçalarına kadar (yasa dışı) her şeyi mevcuttur.

Derin Web mevzusu, zor anlaşılmasına karşın bu kavram aslen oldukça basittir. Arama motorları açısından düşünün. Google, Yahoo ve Microsoft’un Bing motoru devamlı olarak sayfaları endekslemektedir. Bu motorlar, internet sayfalarını bir örümcek şeklinde tarayıp siteler arasındaki bağlantıları izleyerek bunu gerçekleştirirler. Fakat bu tarama işlemi şuanda bulunduğunuz SOPHOS AKADEMİ şeklinde statik sayfalar üstünde gerçekleşir. Düzgüsel arama motorlarının yakalayamadıkları şey, Deep Webde egemen olan dinamik sayfalardır.

Şuanda kullanılmayan bir Deep Web arama motoru olan Turbo10’u çalıştıran Nigel Hamilton, “Düzgüsel bir web tarayıcısı, bir [veri tabanına] ulaştığında, Deep Web tarayıcılarından değişik olarak çoğu zaman arama kutusunun arkasındaki daha derin içeriğe haiz bağlantılara ulaşamayacağının” altını çizer.

Google ve öteki arama motorları, gizli saklı ağların arkasındaki sayfaları ya da hiçbir şeyle bağlantısı gözükmeyen bağımsız sayfaları yakalayamazlar. Bunların hepsi, Deep Webin bir parçasını oluşturmaktadır.

Peki, aşağıda ne var? Bu, nereye baktığına bağlı.

Deep Webin büyük çoğunluğu, kıymetli bilgiler içeren sayfalar barındırıyor. 2001’deki bir rapor – şimdiye kadarki en önemli- web sitelerinin % 54’ünün veri tabanlarının burada bulunduğunu ileri sürüyor. Dünyanın en mühim veri tabanları içinde ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi, NASA, Patent ve Ticari Marka Ofisi ve Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonunun EDGAR arama sistemleri var ve bunların hepsi Deep Webde kamuya açık. Deep Webin bir öteki kısmını ise gizli saklı bir halde tutulan ve bunlara ulaşmak için belirli bir ücret ödemesi gerektiren Elsevier sayfasındaki bilimsel niteliği olan dergiler ya da LexisNexis ve Westlaw’da yer edinen hükümetlere ilişik gizli saklı dokümanlar oluşturmaktadır.

Deep Webde yer edinen içeriklerin %13’ü ise gizlidir şundan dolayı yalnız bir Intranet (yalnız belirli bir müessese içindeki bilgisayarları birbirine bağlayan bir ağ) üstünde bulunurlar. Bu gizli saklı dosyalar, dâhili şebekeleri, şirket detayları yada üniversite dosyalarını, bildiri panolarını, personel dosyalarını yada bir santrali kapatan endüstriyel denetim panelleri şeklinde birçok şeyi içerebilir.

Derin webin karanlık yüzünü ulaşan motor: Tor

Sonrasında netin en karanlık köşesi olan “Tor” gelmektedir. Burada gizli saklı web sitelerin (.onion uzantılı bağlantılar) hususi koleksiyonlarından oluşan ve bunlara ulaşmak için hususi bir yazılım gerektiren bağlantılar bulunmaktadır. İnsanlar “Tor” yazılımını, web aktivitelerinde takip edilmemek için kullanırlar. Bu yapılanma dünyadaki değişik Tor özellikli bilgisayarlar içinde sinyal gönderen bir geçiş sistemiyle iş yapmaktadır.

Bu yöntem ilk kere anonim, çevrimiçi bir kontakt metodu olarak 2002 senesinde ABD Deniz Araştırma Laboratuvarı tarafınca “The Onion Routing Project (TOR)” ismiyle kullanılmıştır. Bazıları Deep Webi siyasal karşıcılık de dâhil olmak suretiyle duyarlı kontakt için kullanmaktadır. Sadece son on yılda, uyuşturucu satan yada dağıtan (İpek Yolu’nu düşünün) kara marketler için bir merkez haline geldi. Çalınan kredi kartlar, yasadışı pornografi yayınları, korsan medya ve daha fazlası burada mevcut. Ek olarak Deep Webde katiller bile kiralayabilirsiniz.

Deep Webin, çoğunlukla kamudan gizlendiği ve pek bilinmediği halde ekonomik olarak önemi giderek artmaktadır. Deep Web, doğru ve süratli bir halde arama motoru olarak kullanılırsa bilhassa de iklim, finans yada devlet kayıtları araştırmacılarının Büyük Veri (Big Data) elde etmesi için yararlı olabilir.

Mesela Stanford Üniversitesi “Hidden Web Exposer (HİWE)” adını verdiği bir arama motoru prototipini çoktan oluşturdu. Diğerler [derin web arama motorları ise] açık bir halde ulaşılabilen “Infoplease”, “Pubmed” ve California Üniversitesine ilişik olan “Infomine” motorlarıdır.

Eğer hakkaten Deep Web’e meraklıysanız “Tor” arama motorunu kullanabilirsiniz. Sadece Deep Webde dikkatli sörf edin.

 Jose Pagliery

Tercüme: Mert Küçükvardar

Kaynak: money.cnn.com/2014/03/10.