Sportif etkinliği teşvik etmek için “sosyal ağlar” daha güçlü bir motivasyon kaynağı olabilir. Çevrim içi ağlarımızdaki olumlu davranış göstergelerinin, toplum sağlığı için kullanılabileceğini kanıtlayan bu yeni çalışma, “sosyal ağlar”ın yalnızca egzersizi değil, aynı zamanda aşılama, ilaç uyumu ve önleyici tedbirleri teşvik etmek için de kullanılabileceğini gösteriyor.

Sağlık sigortacılarından spor salonu sahiplerine hatta halk sağlığı çalışanlarına kadar herkesin zihnini meşgul eden bir konu var: Her yıl milyonlarca dolar; promosyonlu reklamlar ve sosyal medya kampanyaları için harcanıyor olsa da spora teşvik için açıkça yeterli gelmiyor. Son verilere göre, Amerikalıların yüzde 43’ünden fazlasının günlük egzersiz düzeyleri yetersiz; yaklaşık üçte biri ise zaten obez.

Preventive Medicine Reports (Önleyici Tıp Haberleri) Gazetesinde, “sosyal ağlar” üzerinden fitnes’a motive eden bir programın test aşamasında olduğu haberi yer aldı. Söz konusu program, promosyonlu reklamlardan daha etkili ve kesinlikle daha ucuz olacak. Programın adı “Health Buddies” yani “Sağlık Arkadaşları”.

Damon Centola liderliğinde, Pensilvanya Üniversitesi araştırmacılarının yürüttüğü bu çalışmada, internet ve sosyal medya yoluyla insanların egzersiz alışkanlıklarını geliştirmenin mümkün olduğu kanıtlandı.

Sosyal ağlarla ilgili araştırmanın özeti

Çalışma kısaca şöyle: Araştırmacılar, 217 lisansüstü öğrencinin Pennsylvania Üniversitesi spor salonunda ücretsiz egzersiz derslerine kaydolduğu bir web sitesi hazırladılar.

Grubun bir kısmına, info-grafikler de dahil olmak üzere, motive edici videolar, fitnes için ipuçları ve egzersizin önemini vurgulayan dikkat çekici promosyon mesajları gönderildi. Buna karşın grubun diğer kısmına hiçbir reklam mesajı gönderilmedi. Bunun yerine, bu grubun üyeleri, 6 akranlarıyla aynı sosyal ağlara yerleştirildi. Birbirlerini tanımayan bu katılımcılar, düzenli olarak fitnesa gitme bilgilerini güncellediler. Böylece internet sitesi ve ortak ağ üzerinden birbirlerinin ilerlemelerini izleyebildiler. Örneğin halter ya da yoga sınıfına girdiklerinde bu gelişme, diğerlerine bir e-posta ile bildirildi.

13 haftalık çalışmanın sonunda net bulgular ortaya çıktı. Promosyon mesajları, ilk derslerde büyük bir etki gösterdi fakat motivasyonlar hızla tükendi. Uzun vadede promosyon mesajları, sınıf katılımı üzerinde neredeyse hiç bir etki yaratmadı. Diğer yandan programa alınan “arkadaşlar”, insanları egzersize teşvik etmede daha etkili oldu. Haftalar geçtikçe motive edici etkiler arttı ve akran ağlarındaki kişilerin kayıt düzeyinde önemli bir artış oldu.

Çalışmada, Centola’nın çevrimiçi grup dinamikleri üzerine yaptığı önceki araştırmasında geliştirdiği bir model kullanıldı. Popüler sosyal ağlarda göstergeler, pozitif ve negatif arasında karışık iken (Bir arkadaş dönme bir sınıf hakkında konuşabilirken diğeri, bir gece kanepede pizza yiyerek eğlenebilir) bu çalışmada şebeke, yalnızca olumlu egzersiz davranışıyla ilgili kritik güncellemeleri sağlamıştır.

Çalışmanın yazarları Jingwen Zhang, ” Güçlendirici bir halka oluşturmak için herkesi daha fazla egzersiz yapmaya iten olumlu göstergeler kullandık” diyor.

Sosyal etkinin sosyal ağlar aracılığı ile iletimi

Bilim insanları ve girişimciler, gerçek dünyadaki olumlu ve olumsuz yöndeki “sosyal etki gücünü” uzun zamandan beri biliyorlardı. Bu çalışmanın ortaya koyduğu şey, aynı pozitif davranış sinyallerinin çevrimiçi ağlarımızda da güçlü olarak var olması ve toplum sağlığı için kullanılabilmesidir. Bu yaklaşım yalnızca sportif egzersizi teşvik etmek için değil, aynı zamanda aşıyı, ilaç uyumunu ve önleyici bakımları teşvik etmek için de uygulanabilir.

Centola, “Promosyonlu mesajlar sağlıklı davranışı teşvik etmenin standart yollarından biri olmaya devam ediyor fakat oldukça pahalı” diyor. “İnsanlara ulaşabilmek için mutlaka yeni medya içeriği üretmek zorunda değilsiniz. Sadece insanları birbirleriyle etkileşime girebilecekleri doğru sosyal çevreye ve hatta anonim bir sosyal etkileşime sokmanız davranış değişikliği yaratacaktır. ”

Aslında katılımcılar birbirlerini çok az tanıyorlardı ancak sonuçlar, sosyal ipuçlarına az miktarda maruz kalmanın bile çok güçlü etkiler yaratabileceğini gösteriyor. Akranların yoga sınıfına gideceğini bilmek, sizi egzersiz giysilerinize sokmanın etkili bir motivasyonudur ve bu bilgileri paylaşmak için gereken teknoloji son derece düşük maliyetlidir.

Bu bulguları temel alan yeni deneyler, sosyal ağların katılımını artırmada neden bu kadar etkili olduğunu bulmak için halen devam etmektedir. Centola ve ekibi, insanların rekabetle mi yoksa samimi sosyal destekle mi daha iyi motive olduklarını test ediyor. Ortaya çıkacak sonuç kilo vermek, sigarayı bırakmak ve daha sağlıklı yaşayabilmek için sosyal araçları kullanan her türlü organizasyonun çok çeşitli alanlarına yöneliktir.

Çeviren Abdulkadir Büyükbingöl

Kaynak: Science Daily Sitesi/